Trước khi lập vi bằng internet máy tính, Thừa phát lại phải thao tác gì?

Vi bằng ghi nhận nội dung trên mạng internet (“Vi bằng internet”) là một dạng vi bằng phổ biến mà các Thừa phát lại hay thực hiện. Nếu được thống kê thì có lẽ đây là dạng vi bằng phổ biến chỉ đứng sau vi bằng giao nhận tiền hoặc vi bằng ghi nhận buổi làm việc. Trước đây, vi bằng internet chưa được người dân lập nhiều thế đâu. Tuy nhiên, thời gian đại dịch Covid-19 thì người dân, doanh nghiệp hay đăng bài, giao dịch, tương tác lẫn nhau nhiều trên mạng xã hội. Từ đó, nhu cầu xác lập chứng cứ để dự phòng hoặc để sử dụng ngay rất nhiều. Điển hình như việc cần ghi nhận cuộc họp đại hội đồng cổ đông trực tuyến, ghi nhận việc xác lập hợp đồng vay tiền qua video call (chứng cứ dự phòng) ...; ghi nhận việc nói xấu trên mạng internet, vi phạm bản quyền video (chứng cứ sử dụng ngay) ...

Nhiều bạn bè thắc mắc là các Thừa phát lại tại Văn phòng Thừa phát lại Miền Nam lập vi bằng internet như thế nào thế.

Về cơ bản, thao tác lập vi bằng trên mạng internet cơ bản có 2 nhóm thao tác: Thao tác nghiệp vụ loại trừ và thao tác ghi nhận nội dung mà khác hàng yêu cầu.

I. THAO TÁC NGHIỆP VỤ LOẠI TRỪ

Chẳng có tài liệu pháp lý nào quy định về thao tác này cả nhưng qua nghiên cứu vi bằng của Cộng hòa Pháp và thực tiễn hành nghề, chúng tôi thấy rằng, các thao tác sau đây cần ghi nhận để loại trừ yếu tố rủi ro vi bằng internet trên máy tính bị bác bỏ do chưa thực hiện các thao tác được cho là cần thiết để đảm bảo tính nguyên vẹn, khách quan của nội dung trong vi bằng.

Lưu ý, các thao tác dưới đây được áp dụng trên máy tính cài hệ điều hành Microsoft Windows, trình duyệt web là Google Chrome.

Tùy thuộc vào mỗi máy tính và phiên bản Windows mà có thể có thao tác khác nhau nhưng cơ bản là theo hướng dẫn như bên dưới.

Thật khó giải thích tường minh ý nghĩa của các thảo tác này với kiến thức hạn hẹp của một Thừa phát lại. Qua tham khảo thông tin trên mạng và một số chuyên gia thì chúng tôi sẽ cố gắng có những giải thích phù hợp.

1. Đồng bộ hóa thời gian của máy tính lập vi bằng

Ý nghĩa của bước này nhằm cài đặt và chứng minh, thời gian hiển thị trên máy tính lập vi bằng là chuẩn giờ quốc tế (theo địa điểm lập vi bằng).

Để làm được việc này, Thừa phát lại thao tác chuột theo thứ tự: «Start» «Settings» «Time & Language» «Date & time» «Time zone» «(UTC+07:00) Bangkok, Hanoi, Jakarta». Trên hộp thoại sẵn có, Thừa phát lại tiếp tục nhấp chuột vào các chỉ mục theo thứ tự: «Date, time & regional formatting» «Additional date, time & regional settings» «Set the time and date» «Internet Time» «Change settings» đánh vào ô trống có tên «Synchronize with an Internet time server»; chọn server: «time.windows.com» «Update now» «OK».

2. Kiểm tra thông số máy tính lập vi bằng

Thừa phát lại nhấp chuột phải vào biểu tượng «This PC[1]» và chọn mục «Properties».

Mục đích của thao tác này nhằm công bố thông số, cấu hình máy tính phù hợp để lập vi bằng đồng thời nhấn mạnh máy tính được cài sẵn Windows bản quyền (quan trọng).

3. Kiểm tra địa chỉ IP cục bộ

Máy tính được cài đặt để không sử dụng máy chủ Proxy. Để làm điều này, Thừa phát lại lần lượt nhấp vào các chỉ mục sau: «Start» «Settings» «Network and Internet» «Proxy». Chọn chế độ «Off» ở mục «Use a proxy server».

Địa chỉ IP mà máy tính đang sử dụng là: “192.168.0.174[2]”. Thừa phát lại có thông số này bằng cách lần lượt nhấp chuột trái vào các chỉ mục sau: «Start» «Settings» «Network & Internet» «Wi-Fi» «Wifi Home properties».

Địa chỉ IP đang đề cập ở bước này là địa chỉ IP phần cứng máy tính được nhận diện, giao tiếp trên mạng (như địa chỉ “nhà” của chiếc laptop HP mà tôi đang sử dụng để gõ bài viết này). Nó sẽ khác với địa chỉ IP mạng mà tôi sẽ đề cập ở Mục 5 dưới đây.

Máy tính chúng ta là người gửi thư; proxy server là bưu điện (hoặc trung tâm xử lý thông tin).

Khi máy tính A muốn gửi một yêu cầu tìm kiếm đến môi trường internet thì Proxy server sẽ tiếp nhận, xử lý, can thiệp thông tin đó trước (tránh nội dung độc hại, nội dung mà tổ chức không móng muốn, ẩn địa chỉ “nhà” của máy tính A...) rồi mới chuyển tiếp đến môi trường internet. Môi trường internet sẽ phản hồi thông tin dựa trên yêu cầu máy tính A (nhưng đã bị Proxy server can thiệp).

Một số lý do mà người ta hay sử dụng máy chủ proxy là: Kiểm soát những thông tin mà nhân viên, trẻ em được tiếp cận; lọc nội dung độc hại; bảo mật và riêng tư (ẩn địa chỉ “nhà” của máy tính); truy cập nội dung bị chặn (ví dụ, nước Ý chặn người dân trên lãnh thổ của mình không được truy cập trang abc.com, nếu người dân muốn tiếp cận thì thay đổi địa chỉ proxy sang nước khác để truy cập) ...

Việc chọn chế độ «Off» ở mục «Use a proxy server» nghĩa là yêu cầu chúng ta được giữ nguyên bản để truyền đến môi trường internet và internet sẽ phản hồi chính xác những gì chúng ta yêu cầu. Các điện thoại, máy tính hoặc thiết bị truy cập mạng khác trên một vùng lãnh thổ khi đặt chế độ “Off” như trên thì đều nhận được những thông tin giống nhau cho cùng một yêu cầu. Điều đó có nghĩa là, nếu máy tính Thừa phát lại ở chế độ “Off” truy cập được những nội dung này thì những người khác cũng sẽ truy cập và thấy những nội dung tương tự.

4. Công bố trình duyệt web sử dụng lập vi bằng và cập nhật bản phiên bản mới nhất

Trình duyệt web được Thừa phát lại sử dụng là «Google Chrome» phiên bản «114.0.5735.134 (Office Build) (64-bit)[3]» và đã được cập nhật phiên bản mới nhất. Thừa phát lại có thông số này bằng cách mở trình duyệt web này lên, nhấp vào biểu tượng tùy chỉnh và điều khiển ở góc trên, bên trái của trình duyệt chọn «About Chrome».

Ý nghĩa của thao tác này là công bố trình duyệt web lập vi bằng và đảm bảo rằng, đây là bản cập nhật mới nhất từ nhà sản xuất ứng dụng.

5. Kiểm tra địa chỉ IP mạng máy tính

Địa chỉ nhà cung cấp dịch vụ mạng mà máy tính đang kết nối «Internet protocol (IP)» là “171.226.49.246[4]”, nhà cung cấp dịch vụ mạng là Viettel Group[5]. Thừa phát lại có được thông số này bằng cách truy cập vào trang http://whatismyipaddress.com và nhấp vào liên kết có tên “Show Complete IP Details” trên giao diện trang chủ.

Như tôi đã đề cập ở Bước 3, đây là bước kiểm tra địa chỉ “cổng kết nối” mạng internet mà máy tính bạn đang sử dụng. Một ví dụ để bạn dễ hình dung. Hiện tôi đang có 2 máy tính laptop trên bàn vào lúc này, một máy tính hiệu Dell của vợ tôi, một máy tính hiệu HP của tôi. Cả 2 máy tính này đang kết nối mạng wifi của nhà tôi do Viettel cung cấp.

Nếu tôi truy cập vào trang http://whatismyipaddress.com bây giờ thì cả 2 máy đều ra thông tin giống nhau về địa chỉ IP mà tôi cần kiểm tra ở Bước 5. Nhưng khi tôi kiểm tra thông tin IP ở Bước 3 thì hai máy cho 2 địa chỉ IP là khác nhau (vì IP ở Bước 3 là định danh cho mỗi máy khi xuất xưởng và không thay đổi)[6].

6. Quét vi rút cho máy tính

Nếu máy tính được trang bị phần mềm diệt vi rút nổi tiếng như AVG Internet Security, Avast Antivirus, Kaspersky AntiVirus, Avira... thì càng tốt. Và lưu ý là dùng bản có trả phí bản quyền hoặc bản miễn phí mà không dùng bản “crack”, bản lậu (trung thực là một đức tính cần có của Thừa phát lại).

Nếu không có các phần mềm đó thì có thể dùng bản miễn phí của BKAV hoặc phần mềm diệt vi rút “Windows Security” sẵn có của hệ đồng Windows.

Mục đích của thao tác này thì rõ ràng là giúp loại bỏ vi rút có thể có trên máy tính, làm ảnh hưởng đến tính khách quan trong thao tác lập vi bằng.

7. Xóa toàn bộ lịch sử duyệt web

Nếu bạn sử dụng trình duyệt web Google Chrome thì bật trình duyệt web lên, nhấn tổ hợp phím «Ctrl+H» «Clear browsing data» chọn tất cả các mục, chọn phạm vi thời gian «All time» và nhấn «clear data».

Thao tác này giúp trình duyệt web trở về trạng thái nguyên bản, chưa bị can thiệp. Nó minh chứng rằng, phương tiện “trình duyệt web” mà Thừa phát lại sử dụng lập vi bằng là dạng nguyên bản của nhà sản xuất. Điều này có ý nghĩa quan trọng khi lập vi bằng ghi nhận thứ hạng, nội dung của một trang web.

Bạn có thể thấy rằng, một trang web, nội dung mà ta đã từng, nhiều lần truy cập trước đó (và các trang web, nội dung liên quan tương tự) sẽ luôn được những trang chứa phễu thông tin lớn như google, facebook, youtube... đề xuất cho chúng ta xem. Cùng 1 nội dung tìm kiếm nhưng máy tính của người này sẽ cho ra kết quả tìm kiếm khác máy tính người còn lại là vì Google đã đề xuất kết quá dựa trên thói quen, hành vi của người sử dụng máy tính đó.

Vậy, xóa lịch sử web để đảm bảo nó trở về trạng thái nguyên bản của nhà sản xuất trước khi lập vi bằng. Sau đó, hãy nhấn tổ hợp phím «Ctrl+H» kiểm tra lại lịch sử duyệt web một lần nữa để chắc chắn mình đã xóa toàn bộ lịch sử duyệt web.

8. Cài đặt trình duyệt web về mặc định của nhà sản xuất

Thao tác này có ý nghĩa như chính tiêu đề của nó và tương tự như thao tác Bước 7 ở trên. Để làm được việc này, tại giao diện sẵn có, Thừa phát lại nhấn vào mục «Reset settings» «Restore settings to their original defaults» «Reset settings».

Còn nữa

TPL Đức Hoài

[1] Thông thường các phiên bản Windows cũ thì nó có tên “My Computer”. Nếu bạn không tìm thấy biểu tượng này thì thử gõ “This PC” tại thanh công cụ tìm kiếm tại góc trái, phía dưới màn hình máy tính.

[2] Số liệu này mỗi máy sẽ khác nhau.

[3] Thông số này có thể thay đổi.

[4] Thông số này sẽ thay đổi tùy mạng mà bạn đang sử dụng cho máy tính.

[5] Thông số này sẽ thay đổi tùy mạng mà bạn đang sử dụng cho máy tính.

[6] Thêm 1 ví dụ nữa để dễ hình dùng, IP ở Bước 3 là mã số định danh của máy tính, không thay đổi trong mọi trường hợp; IP ở Bước 5 là thay đổi tùy mạng internet mà máy tính kết nối (cũng như dời máy tính từ vị trí này sang vị trí khác thì thay đổi tọa độ vị trí vậy).